آستر کشی با گچ
برای تهیه آستر به شرح زیر عمل می کنیم:
- استامبولی یا ظرفق تهیه را به پبمانه به نسبت ۳ پیمانه آب و ۱٫۵ پیمانه گچ که بر سطح آن آب پاشیده شده، با دست کاملا مخلوط می کنیم به طوری که کلیه گچ های ریخته شده در آب حل شود و گچ های گلوله شده در ته ظرف به صورت خشک باقی نماند. زیرا اگر گچ کاملا در آب حل نشود سفت شده و مانند ریگ زیر ماله در هنگام آستر کشی مانع اجرای صحیح کار می گردد.
- سطح اندود بر آستر را با آب خیلی کم، مرطوب می کنیم و آماده گچ کاری می شویم.
- ملات ساخته شده را زمانی که کمی خودش راگرفت (اصطلاحا مقدار کمی سفت شده) به ضخامت ۱ الی ۲ میلی متری با ماله های گچ کشی بر سطح کار می کشیم. رنگ این نوع گچ سفید و در مواردی سفید مایل به ظرف است که مانند سنگ بلورین پخته می شود که پس از آسیاب کردن به صورت پودر گچ در ساختمان های امروزی و بنا های سرعتی کاربرد دارد. این گچ برای پوشش ها، قالب بندی ها جهت طاق و قوس نیز استفاده می شود. علاوه بر آن در کارهای بنایی، بتون مصنوعی «گچی» دندانسازی و مجسمه سازی مورد استفاده قرار می گیرد.
آشنایی با مرغوبیت گچ
با توجه به معادن موجود گچ در ایران فرآورده های گچی از سه دسته تشکیل می شود.
- گچ های خاکی (کلوخی)
- سنگ های بلورین گچ
- سنگ های لایه اغی و یا ابریشمی (متورق و یا سرنیزه ای)
گچ های خاکی
این نوع گچ به نام گچ کلوخی نیز نامیده می شود، متمایل به رنگ زرد بوده و در بعضی از نواحی ایران، خصوصا در خراسان فراوان یافت می شود. این گچ دارای ناخالصی هایی مانند شن ریزی، خاک رس و غیره است. این گچ را پس از پختن کوبیده و سرند می کنند. گیرایی این گچ به کندی انجام می شود و برای پوشش طاق ها و قوس ها و همچنین در سفید کاری با دست به کار می رود، این گچ به دو صورت زبر نوع نا مرغوب و نوع مرغوب که اصطلاحا دارای روغن می باشد، که با مشت کردن گچ خشک می توان آن را تشخیص داد.
سنگ بلورین گچ
این گچ دارای سنگ شفاف و بعضی از سنگ های آن بی رنگ بوده و نوع خام آن دارای مقاومت زیادی است و آبدار بوده در هنگام پختن در کوره با حرارتی بیشتر باید پخته شده و سپس آسیاب گردد از این نوع گچ در ساختمان ها و بناها به شکلهای مختلف برای پوشش قوس ها و انواع طاق ها و همچنین اسکلت سازی و در سفید کاری برای اندود های تزئین و گچ بری نیز استفاده می شود.
فعل و انفعالات شیمیایی این گچ در کم تر از ۱۰ دقیقه انجام می گیرد و بسیار تند و سریع ذبه اصطلاح سفت و سخت می شود. از این گچ جهت گچ و خاک در اندود کاری استفاده نموده و روی کار و سفید کایر ابتدا به صورت گچ خوش مایه و سپس گچ کشته به کار می رود.
گچ لایه ای و یا ابریشمی (متورق و یا سر نیزه ای)
سنگ های این گچ متورق بوده و به گچ سر نیزه ای مشهور است ولی نوع لایه ای آن از نوع ابریشمی جداست. رنگ ای نوع گچ سفید و در مواردی سفید متمایل به زرد است مانند سنگ بلورین پخته می شود که پس از آسیاب کردن به صورت پودر گچ در ساختمان های امروزی و بنا های سنتی کاربرد دارد. ای گچ برای پوشش ها، قالبا بندی ها یا جهت طاق و قوس نیز استفاده می شود. علاوه بر آن در کار های بنایی، بتون مصنوعی « گچی» دندانسازی و مجسمه سازی مورد استفاده قرار می گیرد.
