میزان مصرف انرژی در صنعت گچ
انرژی در صنعت گچ ساختمانی در بخشها و انواع مختلفی مورد استفاده قرار میگیرد، اما مهمترین بخش آن انرژی حرارتی ناشی از سوخت مایع یا گاز طبیعی برای پخت سنگ گچ خام و انرژی الکتریکی برای بکارگیری تجهیزات کارخانه مانند ابزارهای چرخاننده کوره دوار و یا آسیابهای گچ میباشد.
انرژی حرارتی
صنعت تولید محصولات و مصالح ساختمان و بخصوص صنعت تولید گچ ساختمانی از صنایع انرژی بر محسوب میگردند، لذا مدیریت مصرف انرژی در این دسته از صنایع باید بطور جدی مورد توجه قرار گیرد.
مصرف انرژی ویژه فرآیند تولید گچ عبارت است از نسبت میزان مصرف انرژی بر میزان گچ تولیدی در کارخانه.
انرژی حرارتی بکار گرفته شده در صنعت گچ متمرکز در بخش کوره پخت میباشد، بطوریکه در ابتدای کوره دوار، یک مشعل قرار دارد که حرارت لازم برای تبخیر آب سنگ گچ را فراهم مینماید.
برای آشنایی بیشتر با کورههای پخت گچ میتوانید مقاله کورههای گچ پزی را مطالعه کنید.
کوره دوار گچ پزی همانطور که از اسمش پیداست، برای کارکرد صحیح بطور همزمان نیازمند انرژی حرارتی (برای گرم شدن) و انرژی الکتریکی (گردش کوره) میباشد.
راهکارهای بهینه سازی مصرف انرژی حرارتی
با توجه به دلایلی که ذکر شد، برای بهینه سازی مصرف انرژی حرارتی در صنعت گچ باید روی کوره متمرکز باشیم و با روشهایی مانند روش های زیر مصرف انرژی در این بخش را بهینه نماییم:
- استفاده از سوختهایی مثل گاز مایع یا گاز طبیعی با راندمان حرارتی بالا بجای سوختهای سنتی مانند مازوت و نفت کوره (استفاده از گاز باعث افزایش کیفیت گچ نیز خواهد بود)
- تنظیم دقیق مشعل کوره از لحاظ فنی برای کاهش اتلاف انرژی
- عایق بندی بدنه کوره برای جلوگیری از هدر رفتن انرژی
انرژی الکتریکی
انرژی الکتریکی تولید گچ، همچون انرژی حرارتی مورد نیاز بوده و بسیار پرکاربرد میباشد. از این انرژی برای به گردش در آوردن قطعات صنعتی کارخانه استفاده میشود. قطعات و تجهیزاتی مانند نوارهای نقاله برای حمل سنگ گچ خام یا بارگیری کالای آماده شده، سنگشکنها و آسیابها برای خردایش و پودرسازی سنگ گچ، گردش کوره دوار برای پخت گچ، بالابرها برای انتقال مواد به درون سیلوها و دستگاههای پاکتپرکن برای بستهبندی گچ.
این موارد فقط بخشی از تجهیزات صنعتی را شامل میشدند که برای کار نیازمند انرژی الکتریکی هستند.
متاسفانه مصرف انرژی الکتریکی در صنایع گچ کشور ۵۰ درصد بیشتر از متوسط جهانی مصرف انرژی در این صنعت است. این امر به تکنولوژی و تجهیزات قدیمی و فرسوده مورد استفاده در این صنعت مربوط میباشد. با توجه به اینکه حدود ۸۰ درصد منابع سنگ گچ خام در استاهن سمنان موجود میباشد در ذیل انرژی مصرفی کارخانجات گچ در استان سمنان نشان داده شده است.
سال | انرژی مصرفی کل کارخانجات گچ سمنان | انرژی مصرفی سالیانه | سهم صنعت گچ استان سمنان |
۱۳۸۷ | ۵۲۳۹۴۳۷۲۱۷ | ۶۷۱۳۹۴۰۰۰۰۰ | تقریبا ۷٫۸۰ درصد |
۱۳۸۸ | ۶۷۱۷۵۳۰۱۱۵ | ۷۰۷۵۳۳۰۰۰۰۰ | تقریبا ۹٫۴۹ درصد |
۱۳۸۹ | ۶۳۴۱۴۴۲۴۳۱ | ۶۹۸۸۶۵۰۰۰۰۰ | تقریبا ۹٫۰۷ درصد |
۱۳۹۰ | ۷۷۰۱۹۴۱۸۷۲ | ۷۸۹۴۹۳۶۱۴۰۰ | تقریبا ۹٫۷۵ درصد |
بهینه سازی مصرف انرژی الکتریکی
ضریب بار ۲۵ درصد در کارخانجات گچ و سهم ۱۰/۲۳ کیلووات ساعت انرژی الکتریکی بر تن و هدر رفت انرژی الکتریکی ۴۶ درصد در این کارخانجات از یک سو و بقای این صنعت و پیداکردن جایگاه واقعی و مورد انتظار در بازارهای جهانی، ضرورت اقدام فوری بهینه سازی مصرف و همچنین اسقرار و فعال نمودن موثر واحد مدیریت انرژی در این صنعت را آشکار میکند.
یکی از اصلی ترین اصول مدیریت انرژی در صنایع مختلف، شناخت پتانسیل موجود برای کاهش هدر رفت انرژی است که این امر با انجام ممیزی انرژی برای کلیه تجهیزات میسر میباشد. بررسی ها نشان میدهد که اقداماتی نظیر به کارگیری موتورهای راندمان بالا به جای موتورهای قدیمی و معمولی، بهبود ضریب توان به کمک خازن گذاری، حذف هارمونیک ها، استفاده از درایو برای موتورها بکارگیری لامپ های کم مصرف به جالا لامپ های با راندمان پایین و… نقش موثری در کاهش هزینههای انرژی الکتریکی مصرفی و در نهایت کاهش هزینههای تولید دارد.