نمک

نمک

نمک طعام با نام علمی سدیم کلرید که در زبان انگلیسی با عبارت Salt شناخته می‎‌شود و دارای فرمول شیمی NaCl، ماده‌ای معدنی است که عمدتاً از سدیم و کلر ساخته شده، و از مهم‌ترین املاحی است که در خوراک روزانه انسان‌ها به کار می‌رود. به نمک خوراکی در شیمی سدیم کلرید نیز می‌گویند.

نوع خوراکی به شکل معدنی در ته‌نشین‌ها و رسوب‌های معدنی پوسته زمین وجود دارد که به شکل سنگ نمک از معادن آن استخراج می‌گردد.

همچنین در آب دریاها به مقدار فراوان موجود بوده و قابل برداشت و استحصال نیز می‌باشد.

یُد دار

محصول نمک یُددار گونه‌ای از انواع مختلف نمک‌های خوراکی است که با مقدار بسیار اندکی از نمک‌های یُد (مانند یدات پتاسیم) مخلوط شده‌است. این محصول، ید مورد نیاز بدن را تأمین می‌کند، زیرا کمبود ید در رژیم غذایی انسان موجب بیماری‌های گوناگون مانند گواتر می‌شود. نمک‌های تصفیه شده‌ی یددار به دلیل برخورداری از خلوص بسیار بالا، میزان ید را بهتر و به مدت بیشتر حفظ می‌کنند.

برای حفظ ید در نوع یددار، باید آن را در مدت کمتر از یک سال پس از تاریخ تولید آن مصرف نمود، آن را دور از نور و رطوبت و در ظرف‌های در بستهٔ پلاستیکی، چوبی، سفالی یا شیشه‌ای تیره نگهداری کرد. همچنین هنگام پخت غذا، بهتر است نمک در انتهای پخت اضافه شود تا ید آن تا حد امکان حفظ گردد و حرارت ناشی از پخت غذا موجب جداسازی ید از آن نگردد.

صنعتی

نمک صنعتی یکی از انواع نمکها است که درصد خلوص آن تقریباً برابر با نوع طعام یددار بوده و برای مصارف صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

نوع دریایی

نمک دریایی بصورت محلول در آب دریا موجود است و با تبخیر آب دریا قابل استحصال می‌باشد. این محصول تصفیه نشده است و حاوی بسیاری از املاح مضرر و حتی سرطان زا همچون فلزات سنگینی مانند سرب و آرسنیک می‌باشد. البته میزان و مقدار این مواد مضر در آب‌های مختلف دریایی یکسان نبوده و آب هر دریا و دریاچه نوع و مقدار خاصی از این املاح مفید یا مضر را در خود جای داده است.

باید توجه داشت که استفاده از نوع دریایی بصورت غیر تصفیه شده بسیار خطرناک بوده و برخلاف باور عمومی باعث بروز بسیاری از بیماری های صعب العلاج می‌گردد.

مضرات استفاده بیش از حد

استفاده بی رویه و بیش از حد این کالا باعث بروز بیماری‌های قلبی و عروقی و به خصوص فشار خون می‌گردد، ضمن اینکه مصرف بیش از حد این محصول باعث بروز بیماری پوکی استخوان نیز خواهد بود. بنابراین همواره باید در مصرف آن دقت داشت و مقادیر کمی از آن را هنگام پخت و پز مورد مصرف قرار داد.

در صنعت گچ

سنگ گچ استخراج شده از معادن گچ نیز دارای مقادیری از سدیم کلیرید است که به علت غلطت کم قابل جداسازی نمی‌باشد. ضمن اینکه اضافه کردن مقادیری از نمک طعام به ملات گچ می‌تواند زمان گیرش ملات را تغییر دهد، بطوریکه افزایش نمک به مقدار ناچیز یعنی کمتر از دو درصد وزنی گچ موجود در ملات، باعث زودگیر شدن و کاهش زمان گیرش ملات می‌شود و اگر مقدار افزوده شده بیش از دو درصد وزنی گچ موجود در ملات باشد، گیرش ملات را به تاخیر می‌اندازد و باعث دیرگیر شدن ملات خواهد شد.

استانداردها