چوب

چوب

چوب یکی از مصالح ساختمانی است که یا مستقیماً از درخت به دست می‌آید و یا اینکه از خرده‌ چوب‌ها و چسب‌های مخصوص، طی فرایندهای خاص تولید می‌شود و در قسمت‌های مختلف ساختمان مانند تیر، ستون، خرپا، نما، داربست، قالب بندی و کف به مصرف می‌رسد.

تاریخچه کاربرد

چوب که در زبان انگلیسی با واژه Wood شناخته می‌شود، نیز مانند سنگ از قدیمیترین مصالح ساختمانی است که به طور طبیعی و فراوان در دسترس بشر قرار داشته و پناهگاه بسیاری از جوامع بشری بوده است. قدمت ساختمان‌های چوبی به عصر نوسنگی یعنی حدود ۶۰۰۰ سال پیش میرسد. در کاوش‌های باستان شناسی از دریاچه‌های سوئیس، ساووآ (در حوزه آلپ)، ایتالیا و بسیاری از نقاط دیگر که در گذشته در آب قرار داشته اند، پایه های چوبی خانه های شناور مربوط به دوران نوسنگی به دست آمده است.

در گذشته نه تنها خانه های مسکونی کوچک و بزرگ بلکه در ساخت پل‌ها و دیگر سازه‌های معماری نیز از آن استفاده می‌کردند. در ایران نیز سازه‌های چوبی از ویژگیهای بارز معماری کهن این سرزمین است. در تخت جمشید، چهل ستون، عالی قاپو و بسیاری بنای دیگر از این محصول استفاده شده است.

در گذشته دورتر نیز استفاده از آن تنها به صنعت ساختمان محدود نبوده است. مصریان بیش از ۳۰۰۰ سال پیش چوب های لایه ای و کاغذ را تولید کردند. این دو ماده نخستین موادی هستند که از چوب و الیاف آن ساخته شدند.

ضرورت استفاده و کاربرد و کارایی

از این کالا به دلیل خواص بسیاری که دارد فرآورده‌های متنوعی تولید می‌کنند، از تیرهای لایه‌ای با دهانه‌های خیلی بزرگ گرفته تا اسباب بازی و کاغذ و… . این ماده در مقابل عوامل طبیعی نظیر زلزله، طوفان، گردباد، بار برف های سنگین و… عملکرد شایسته‌ای از خود نشان داده است. همچنین خواصی نظیر سهولت در اجرا، مقاومت نسبی بالا، مهار نمودن نیروهای کششی حاصل از رانش (در دهانه طاق‌ها)، تبدیل بار متمرکز به بار گسترده، برخورداری از حالت ارتجاعی برای مقابله با نیروی زلزله، خاصیت عایق حرارتی، چگالی کم، قابلیت احیا و بازگشت به چرخه طبیعت و… ارزش استفاده از آن را دو چندان می‌کند.

در مقابل چوب‌ها نقاط ضعفی نیز دارند که کاربرد آن ها را در برخی موارد محدود میکند، از جمله اینکه چوب می‌سوزد، در برابر رطوبت آسیب‌پذیر است، می‌پوسد و کپک میزند، موریانه‌ها آن را می‌خورند و نیز مقطع عرضی آن در جهات مختلف خواص متفاوتی دارد. این نقاط ضعف و نیز گران شدن روز افزون این کالا به علت محدود شدن منابع آن، سبب شده که امروزه استفاده از چوب‌ها در ساختمان بیشتر به امور تزئینی و ساخت لوازم منزل اختصاص یابد.

در کل میتوان از انواع چوب‌ها در موارد زیر بهره برد:

• ساخت خانه‌ها و ویلاهای تمام چوبی در مناطق جنگلی
• استفاده سازهای نظیر تیر و ستون، خرپاهای چوبی، تیرهای چهار تراش در سقف های شیب دار و…
• ساخت در و پنجره، پارتیشن، قرنیز دیوار، پوشش دیوار و کف (پارکت) سقف کاذب و…
• ساخت قالب های بتن ریزی با چوب نراد (نرم چوبها) یا تخته های چوبی با روکش پلیمری
• ساخت لوازم منزل و اجرای تزئینات
• استفاده در صنایعی نظیر کشتی و قایق سازی، کاغذ سازی، پارچه بافی، صنایع بسته بندی و…

ساختمان فیزیکی و بافت

در تشریح ساختمان چوب‌ها می توان گفت، درخت از سه قسمت ریشه، تنه و سر تشکیل شده است. آب و مواد معدنی تحت تأثیر مجموع اثر کشش سطحی و موئینگی بالا رفته و از ریشه به آوندهای داخل تنه و از آنجا نیز به برگ ها فرستاده می شوند.

برش عرضی تنه انواع درختان شامل سه قسمت مختلف می باشد. این قسمت ها عبارت از موارد زیر است:

1. پوست درخت که عایق و محافظ آن است و مصرف ساختمانی ندارد.
2. چوب که بخش سخت زیر پوست است و بافت آوندی دارد. این قسمت می تواند بار را تحمل کند و بیشترین مصرف را در صنایع مختلف دارد.
3. مغز چوب که تحمل بار را ندارد و مقاومت آن کم است.

این محصول یک بافت سلولزی آلی است که حدود ۴۰ الی ۵۰% وزن آن را کربوهیدرات‌ها (سلولز) و…، ۴۰ الی ۶۰% آب و حدود ۱% وزن آن را ازت و کانی‌های دیگر تشکیل می دهد. میزان آب در چوب بر حسب نوع درخت و نیز فصلی که درخت در آن قطع می شود، بستگی دارد. آب درخت در ساقه ها بیشتر از تنه آن است.

به مرور زمان در اطراف مغز چوب، بافتی از سلول‌های مرده تشکیل می شود که چوب پیر نام دارد. این قسمت معمولاً از چوب جوانی که آن را احاطه کرده است محکمتر و تیره تر است. در برش عرضی تنه درخت دایره های هم مرکزی به نام حلقه های سالیانه دیده میشود که نشانه سن درخت هستند.

سمت درونی این دایره ها دارای رنگی روشن است (چوب بهاره – چوب آغازین) و قسمت بیرونی دایره ها (چوب پاییزه – چوب واپسین) رنگی تیره دارد. هرچه حلقه‌های سالیانه ضخیمتر باشند، چوب مستحکم‌تر است. چوب پاییزه سخت تر، مقاومتر و دارای وزن مخصوص بیشتری نسبت به چوب بهاره است.

در برش عرضی برخی درختان نظیر کاج ها، نوئلها و لارک، کانل صمغ (رزین) نیز وجود دارد.

انواع مختلف

نرم

شعله آتش تولید شده توسط این نوع چوب دارای حرارت زیادی است ولی عمر کوتاه دارد. این درخت‌ها برگ‌های سوزنی دارند. اکثراً همیشه سبز هستند (در پاییز برگ‌هایشان نمی‌ریزد)، البته غیر از انواع کاج اروپایی، سرو و سیاه کاج با میوه‌های مخروطی شکل.

سخت

عموماً چوب‌های سخت به خوبی و به آرامی می‌سوزند و ذغال‌های بادوامی را به جا می‌گذارند. درخت‌های آن‌ها پهن‌برگ هستند. برگ اکثر آنها در پاییز می‌ریزد. چوب‌های سخت لزوماً همیشه محکمتر و مقاومتر از چوب‌های نرم نیستند.

این نوع کالا یکی از قدیمی‌ترین مصالح ساختمانی هستند. بشر پیش از دستیابی به فلزات و به خصوص آهن، در مواردی که مقاومت فشاری حائز اهمیت بود از قوس، و در مواردی که مقاومت خمشی مهم بود از چوب استفاده می‌کرد.

چوب یک بافت سلولزی آلی است که بخش عمده آن را ترکیبات هیدرات‌های کربن تشکیل می‌دهد. درخت‌ها با جذب از هوا و نیز آب و مواد معدنی از زمین،‌ این ترکیبات کربوهیدراتی را ساخته، در بافت‌های خود ذخیره می‌کنند.

امروزه با پیدایش جایگزین‌های مناسبی همچون مصالح فلزی و نیز پلاستیک‌ها ، کاربردهای چوب در ساختمان تا حد قابل توجهی محدود شده است.

چوبهای ساختمان سازی

چوب‌های ساختمان‌سازی معمولاً از چوب درختان پهن برگ و درختان سوزنی برگ تهیه می‌شوند. چوب هر دو دسته از درختان در ساختمان سازی قابل استفاده است. درختان پهن برگ (چوب سخت) و درختان سوزنی برگ (چوب نرم – نراد). درختان پهن برگ نظیر گردو، انجیر، چنار، بلوط، افرا، راش، تبریزی و سپیدار برای ساخت مبلمان، در و پنجره و نازک کاری مورد استفاده قرار می‌گیرند. درختان سوزنی برگ نظیر کاج، سرو و سرخدار برای ساخت تیر و ستون، داربست، قالب‌سازی، کاغذسازی و… مصرف میشوند.

در کل مصرف چوب درختان سوزنی برگ در ساختمان سازی بیشتر از مصرف چوب درختان پهن برگ است. هرچه حلقه‌های سالیانه درختان پهن برگ، پهن تر باشد و هرچه حلقه‌های سالیانه درختان سوزنی بزرگ به هم نزدیکتر باشند، مقاومت چوب آن ها بیشتر است.

در ادامه به برخی از تفاوت های این دو دسته درخت اشاره می‌شود:

• برش عرضی درخت سوزنی برگ ساده، منظم و هندسی است ولی برش عرضی درخت پهن برگ نامنظم است.
• سوزنی برگان سبک‌تر، نرم‌تر و دارای وزن مخصوص کمتری هستند، بنابراین راحت تر بریده و رنده میشوند و هزینه کار با آنها نیز پایین تر است. ولی دوام و تحمل بار آنها از پهن برگان کمتر است.
• سوزنی برگان چون سبک هستند، تعداد تارهای چوبی آنها در واحد حجم کمتر است بنابراین آب کمتری دارند و کمتر از پهن برگان کار می کنند.
• پهن برگان رنگ‌ها و نقش‌های زیباتری دارند و بهتر لاک خورده و پرداخت می‌شوند.

یکی از کاربردهای نسبتاً جدید چوب، استفاده از چوب در صنعت بتن بعنوان قالب‌های چوبی می‌باشد. البته قالب‌های فلزی هم  وجود دارند؛ ولی قالبهای چوبی سبکتر بوده، کارکردن با آن‌ها راحت‌تر است. امروزه عمدتاً برای ساختن قالب‌های بتن از تخته‌های چند لای آغشته به رزین (Resin) استفاده می‌کنند که می‌توانند برای مدت طولانی در آب دوام بیاورند. از این قالبها می‌توان بیش از ۳۰ بار برای قالب‌گیری بتن استفاده کرد.

قالب‌های چوبی به دو شکل وجود دارند:

۱- قالب‌های چوبی تونلی: در این سیستم، بین قالب‌ها را بتن‌ریزی می‌کنند و سپس با جرثقیل قالب‌ها را می‌کشند.

۲- قالب‌های چوبی که برای ساختن سقف و دیوار بصورت سر هم بکار می‌روند.

آماده‌سازی جهت مصرف

برای آماده سازی این کالا جهت مصرف، پس از بریدن درخت، باید اعمالی به شرح زیر بر روی آن انجام گیرد.

خشک کردن

یکی از مراحل آماده سازی چوبها، خشک کردن آن می باشد. این کالا در اثر تغییر دما و رطوبت تغییر شکل و تغییر حجم پیدا می کند. به این تغییر، به اصطلاح کار کردن چوب گویند. این کالا خاصیت هیگروسکپیک (جذب و دفع رطوبت) دارد؛ یعنی اگر رطوبت آن از رطوبت محیط کمتر باشد، رطوبت جذب میکند ولی اگر از محیط اطرافش مرطوبتر باشد، رطوبت دفع می‌کند.

وقتی رطوبت این کالا در دما و فشار ثابت، با محیط اطرافش برابر شد و به اصطلاح به نقطه رطوبت تعادل رسید، دیگر تغییر شکل نمیدهد (کار نمیکند). اما چون شرایط محیط از نظر رطوبت، دما و فشار همیشه ثابت نیست لذا برای جلوگیری از کار کردن چوب باید تمهیداتی از جمله خشک کردن و بستن منافذ چوب انجام گیرد.

تنه درخت پس از بریده شدن به تدریج شروع به خشک شدن میکند ولی چون همه جای آن یکسان خشک نمی شود، درخت ترک می خورد. برای جلوگیری از این ترکها، سر و ته تنه درخت را با کیسه پلاستیکی می پوشانند یا دو سر آن را گل می مالند تا آب درخت زود تبخیر نشود. ولی در روش خشک کردن چوب در هوای آزاد، علاوه بر بروز ترک در آن، بسته به نوع چوب بین ۴ تا ۲۴ ماه زمان لازم است بنابراین امروزه چوب ها را در کوره های صنعتی مخصوص خشک می کنند.

کوره های خشک کردن

همانطور که قبلاً ذکر شده بود، یکی از روش های آماده سازی این محصول، خشک کردن آن در کوره های مخصوص می باشد. این کوره ها انواع مختلفی دارند ولی موردی که در همه آن ها مشترک است، وجود دماسنج و رطوبت سنج در آنهاست. به طوری که اگر رطوبت داخل کوره در اثر تبخیر آب چوب زیاد شود، دستگاه مکنده هوا رطوبت را خارج میکند و اگر میزان رطوبت کم شود، دستگاه مکنده به صورت خودکار خاموش شده و رطوبت وارد کوره می‌شود. در غیر این صورت فضای خشک داخل کوره باعث میشود که سطح رویی الوارها (تخته های چوب) زودتر از درون آن خشک شود و چوب ترک بخورد. همچنین دمای کوره ها نیز نباید بیشتر از ۷۰ درجه سانتیگراد باشد.

یکی از انواع این کوره ها به صورت یک اتاقک است که در آن الوارها را طوری روی هم می چینند که میان آن ها فاصله باشد و حرارت به طور یکنواخت به همه سطوح الوارها برسد. نوع دیگر، کوره تونلی است که در آن الوارها را با فاصله روی واگن های مخصوص می چینند. این واگن ها به آرامی در طول تونل حرکت کرده و پس از خشک شدن از آن خارج می شوند. میزان خشک شدن چوب با توجه به کاربرد چوب متفاوت است. در کارهای تزیینی و دقیق که چوب نباید اصلاً تغییر شکل داشته باشد، رطوبت آن باید کمتر از ۵% باشد ولی چوب در و پنجره می تواند ۱۴ تا ۱۶% رطوبت داشته باشد.

محافظت پس از خشک شدن

یکی دیگر از مراحل آماده سازی چوبها، محافظت از آن پس از خشک شدن می باشد.  همانطور که اشاره شد، این محصول تمایل به تبادل رطوبت با محیط اطراف خود دارد بنابراین سر و ته الوار خشک شده را با روغن ها یا رنگ های مخصوص می پوشانند تا آوندهای چوب رطوبت را جذب نکنند. همچنین برای جلوگیری از هجوم حشرات به چوب میتوان از روغن های سمی استفاده کرد.

چوبی که مورد استفاده قرار می‌گیرد اگر همیشه زیر آب بماند یا همیشه در هوای خشی بماند، دوامش از چوبی که گاهی زیر آب و گاهی در هوا است (کم و زیاد شدن نم)، بیشتر است.

عمل آوردن

برای مصارف گوناگون علاوه بر خشک کردن چوب روی آن عملیات دیگری نظیر افزایش دوام و مقاومت چوب، زیبا کردن سطح آن و… انجام می دهند. این قبیل اقدامات را عمل آوردن چوب می نامند. خشک کردن و محافظت های پس از آن نیز نوعی عمل آوردن چوب است. برخی از این اقدامات به طریق زیر انجام می پذیرد:

• حجم چوب را تحت فشار به نصف کاهش می دهند. در این صورت وزن مخصوص، مقاومت و سختی چوب افزایش می‌یابد.
• برای خم کردن این کالا، آن را در آب یا بخار آب قرار می دهند تا الیافش نرم شود سپس آن را به قالب با شکل دلخواه می‌بندند.
• سطح چوب را با لاک، الکل، رنگهای روغنی، قیر آبکی یا قطران اندود می کنند تا در برابر نم، کپک زدن و هجوم حشرات مقاوم شود.
• آب و مواد معدنی داخل آوندها را با فشار هوا خارج می کنند و رزینهای مصنوعی مقاوم در برابر رطوبت، آتش، هجوم حشرات و… را با فشار داخل آوندها تزریق می کنند (اشباع کردن چوب). این مواد باید طوری انتخاب شوند که در میخ و قطعات فلزی که جهت اتصال چوبها به کار می روند، خوردگی ایجاد نکنند.
• به منظور افزایش مقاومت چوب در برابر آتش سطح آن را با لایه نازکی از گچ یا سیمان می پوشانند.

چوب را باید پیش از مصرف خشک کرد. خارج نمودن آب اضافی از چوب تا اینکه رطوبت چوب به حدی مشخص برسد و کمترین صدمه را ببیند اصطلاحاً  عمل آوردن چوب‌ نامیده می‌شود.

 معمولاً رطوبت آن را تا حدی کاهش می‌دهند که در تعادل با محیط باشد. عمل آوردن، چوب را در برابر ترک خوردن و نیز تغییر شکل حفظ می‌کند. نکته قابل توجه این است که در رطوبتهای کمتر از حد اشباع، کلیه خصوصیات مقاومتی این محصول با کاهش رطوبت نسبی آن، افزایش می‌یابد. در ضمن پوسیدگی، رویش‌ قارچ‌ها و… معمولاً در رطوبتهای نسبی بیش از ۲۰ درصد اتفاق می‌افتد.

درخت‌های بریده شده را نمی‌توان به همان صورت برید شده عمل آورد. برای به عمل آوردن چوب، تنه درخت را به صورت چار تراش و یا الوار برش می‌دهند و پس از برش دادن به عمل می‌آورند.

روش‌های عمل آوردن و آماده‌سازی

روش طبیعی

در این روش چارتراش و الوارها را بر روی زمین خشکی که هوا در اطراف آن جریان دارد می‌خوابانند تا رطوبت درون چوب به کمتر از ۲۰ درصد وزن خشک آن برسد. این روش معمولاً روشی زمانبر و طولانی است و ممکن است تا چند سال به طول بیانجامد . چوب‌های به دست آمده از این روش از کیفیت مطلوب برخوردار نیستند. زیرا معمولاً رطوبت از چوب بطور یکنواخت خارج نمی‌شود.

روش کوره

در این روش ، چارتراش و الوارها را درون اتاقک‌های مخصوصی که جریان هوای گرم در آنها جریان دارد می‌خوابانند. دمش هوای گرم (حدود ۶۰ تا ۹۰ درجه سانتی گراد) در حدود ۳ الی ۴ روز، رطوبت چوب را  تا حدود ۱۰ درصد وزن خشک آن کاهش می‌دهد. پس از عمل آوردن، می‌توان به منظور مقاوم کردن چوب در برابر آتش به آن مواد ضد آتش تزریق نمود. چوب‌هایی که در کشورهای خارجی استفاده می‌شوند، اغلب این گونه‌اند. در این چوب‌ها، تا زمانی که شعله بر روی چوب قرار دارد، چوب به صورت نیم‌سوز دود می‌کند و پس از برداشتن شعله دیگر نمی‌سوزد.

ویژگی ها و خواص

خواص فیزیکی

جمع شدگی چوب در جهت مماس ۲ برابر جمع شدگی در امتداد شعاعی آن است.

میزان رطوبت موجود در در این کالا به طور قابل ملاحظه‌ای در کلیه خواص مقاومتب چوب تأثیر می‌گذارد؛ به طوری که در رطوبت‌های کمتر از حد اشباع ، هر چه رطوبت نسبی چوب کاهش یابد، مقاومت چوب افزایش خواهد یافت.

وزن مخصوص خالص چوب برای تمامی انواع آن یکسان بوده و به طور متوسط برابر با ۱٫۵۴ می‌باشد. ولی وزن مخصوص انبوهی (حجمی) آن بستگی به حجم منافذ دارد.

قابلیت انتقال حرارت این کالا کم است و بستگی به تخلخل،‌ رطوبت نسبی و جهت گیری الیاف دارد. ضریب انتقال حرارتی در امتداد تارهای چوب ۱٫۸ برابر بیشتر از مقدار آن در جهت عمود بر تارهاست.

سرعت انتقال امواج صوتی در آن، ۲ تا ۱۷ برابر بیشتر از مقدار آن در هواست.

این کالا در محیط‌های اسیدی و قلیایی مقاومت نمی‌کند و می‌پوسد. درختان سوزنی برگ در محیط‌های اسیدی مقاومترند.

مقاومت مکانیکی چوب در جهت‌های مختلف، متقاوت است؛ بنابراین اگر بخواهیم مقاومت آن را در آزمایشگاه تعیین کنیم، باید جهت تارها را هم معین نماییم.

مقاومت فشاری چوب در امتداد تارها بالا می‌باشد. هر چه چوب فشرده‌تر گردد، مقاومت آن افزایش می‌یابد. بیشترین مقاومت فشاری زمانی ایجاد می‌شود که چوب کاملاً متراکم شده و به حدود حجم اولیه رسیده باشد. درضمن مقاومت فشاری چوب در جهت عمود بر تارها بسیار کمتر از مقاومت آن در جهت تارهاست.

مقاومت کششی آن در امتداد تارها نسبتاً بالاست. چوب را به ندرت در جهت عمود بر تارها تحت بار کششی قرار می‌دهند.

اولین دسته از خواص چوب که به بررسی آن می پردازیم خواص فیزیکی چوب ها است. این خواص عبارتند از

وزن مخصوص

این وزن به مقدار خلل و فرج و رطوبت چوب بستگی دارد. هر چه وزن مخصوص چوب بیشتر باشد، مقاومت و سختی آن نیز افزایش می یابد. البته وزن مخصوص چوب باید در حالت خشک (رطوبت ۱۵%) محاسبه شود زیرا رطوبت زیاد باعث بالا رفتن این پارامتر در چوب می شود، بدون اینکه مقاومت آن افزایش یابد. وزن مخصوص اکثر چوب ها کمتر از آب (کمتر از ۱ gr/cm^۳) است. چوبهای سنگین تر از این مقدار به علت سختی اره کردن، رنده کردن و میخکوبی، مصارف ساختمانی ندارند.

هدایت حرارتی

چوب عایق حرارتی مناسبی است ولی با افزایش رطوبت، هدایت حرارتی آن افزایش می یابد. هدایت حرارتی چوب در جهت طولی (جهت تارهای چوب) دو برابر جهت عرضی (شعاعی و مماسی) و در جهت شعاعی بیشتر از جهت مماسی است. ضریب هدایت حرارتی چوب های مختلف بین ۰٫۰۶ تا ۰٫۲۸ کیلو کالری است در حالی که این مقدار برای آلومینیوم ۱۴۰۰، آهن ۳۵۰، آجر ۴ الی ۵ و آب ۴ است.

ضریب انبساط حرارتی

ضریب انبساط حرارتی چوب در جهت طولی (جهت تارهای چوب) تقریباً ۱۸% جهت عرضی (شعاعی و مماسی) آن است.

هدایت الکتریکی

چوب عایق الکتریسیته است ولی با افزایش رطوبت هدایت الکتریکی آن افزایش می یابد. مقاومت الکتریکی چوب در جهت طولی تقریباً ۱۲% جهت عرضی است.

هدایت صوت

چوب به علت قابلیت ارتجاعی، صدا را تقویت می کند. ولی هرچه سطح آن نامنظم تر باشد، خاصیت آکوستیکی آن بیشتر است.

نقوش

نقش های چوب یا در اثر رنگ چوب است یا در اثر تارهای چوب (برش طولی) و حلقه های سالیانه (برش عرضی). رنگ چوب پیر تیره تر از چوب جوان و حلقه های پاییزه تاره تر از حلقه های بهاره است. چوب های تیره معمولا بادوام تر هستند. از طرفی چوب های مختلف رنگ های متفاوتی دارند، مثلاً چوب گردو تیره رنگ و چوب ملج (نارون کوهی) زرد متمایل به سفید است. چوب توت در ابتدا نارنجی رنگ است و در مقابل نور خورشید به رنگ طلایی و سپس قهوه ای در می آید.

خواص شیمیایی

دسته ای دیگر از خواص چوبها، خواص شیمیایی آن های می باشد. این خواص عبارتند از:

اثر اسیدها و بازها

قسمت اعظم غشای سلولهای چوبی را سلولز تشکیل می دهد. اسیدها، بازها و مواد اکسید کننده در صورتی که رقیق باشند بر سلولز چوب اثری ندارند ولی چنانچه غلیظ باشند تأثیرات شیمیایی بر سلولز چوب خواهند داشت. چوبهای سوزنی برگ در برابر مواد شیمیایی از چوبهای پهن برگ مقاوم تر هستند.

اثر فرآورده‌های نفتی

فرآورده های نفتی بر مقاومت چوب تأثیر منفی ندارند.

خواص مکانیکی

هنگام بارگذاری بر چوب باید عواملی نظیر وزن مخصوص، همگن بودن چوب، نوع چوب و محل رویش، پهنی حلقه های سالیانه، جهت تارهای آن، میزان رطوبت چوب، چکونگی عمل آوردن چوب، رطوبت و دمای محیط، گذشت زمان، پوسیدگی و… را در نظر گرفت زیرا این عوامل بر خواص مکانیکی چوب که در ادامه شرح داده خواهند شد، تأثیر گذارند.

مقاومت فشاری

این مقاومت در چوبهای مختلف بین ۳۰ تا ۸۰ N/m^۳ است. چوبی که ۵% رطوبت دارد، دارای بیشترین مقاومت است و اگر در آوندهای چوب مواد خاصی تزریق شود مقاومت آن افزایش می یابد.

مقاومت کششی

مقدار این مقاومت در چوب در جهت تارهای آن (جهت طولی) ۱۰ برابر جهت عمود بر آنها است. همچنین مقاومت چوب در جهتی که با تارها ایجاد زاویه کند، تقریباً برآیندی از دو جهت عمود بر هم است. مقاومت کششی چوبهای مختلف بین ۶۰ تا ۲۰۰ N/m^۳ است.

معایب

معایب چوب های ساختمانی و بطور کلی معایب موجود در برخی از چوب ها باعث می شود که مقاومت و دوام آن ها کم شود، کار کردن با آن مشکل شود، دور ریز چوب زیاد شود، ظاهری نامناسب پیدا کند و در نهایت ارزش چوب کم شود. معایب چوب به دو دسته زیر تقسیم می شوند:

معایبی که هنگام رویش درخت ممکن است در چوب ایجاد شود

• یک طرفه روییدن درخت (رشد غیر مرکزی): این عیب در مناطقی که باد از یک سمت می وزد ایجاد می شود. در سمتی که حلقه های سالیانه به یکدیگر نزدیکترند، چوب درخت سست تر است. چوب چنین درختی پس از خشک شدن تاب بر می دارد.
• چندگانه روییدن درخت (دو مرکزی بودن): اگر درخت را از روی خاک ببرند پاجوش می زند. پاجوش ها به تدریج کلفت می شوند و به یکدیگر می چسبند و به شکل یک درخت در می آیند.
• پیچ خوردگی درخت: علت این امر می تواند وزش با یا تابش نور خورشید از یک جهت و نیز روییدن شاخه ها فقط در یک سمت باشد.
• تغییر جهت تارهای درخت: گاهی اوقات تارهای درخت با خط فرضی که در امتداد طول و از مرکز درخت می گذرد، دارای زاویه هستند (درخت کج تار) یا تارهای درخت از مرکز آن دور و نزدیک می شوند (درخت مکوج دار). چوب این گونه درختان در اثر رطوبت بیشتر تغییر شکل می دهند و مقاومت آن ها کمتر است.
• گره درخت: گره ها محل روییدن شاخه هستند. اگر گره هم رنگ چوب و متصل به بافت اصلی آن باشد، به آن گره زنده می گویند. ولی اگر تبره تر از بافت چوب باشد، گره مرده نامیده می شود. گره مرده به بافت اصلی درخت متصل نبوده و به تدریج در اثر انقباض و انبساط از آن جدا می شود. بنابراین مقاومت های مکانیکی به خصوص مقاومت خمشی چوب را کاهش می دهد. معمولاً در اثر خشک شدن چوب در اطراف گره ها ترک ایجاد می شود. همچنین گره ها در محصولات چوبی نظیر پارکت که در معرض ساییدگی قرار دارند، ناهمواری ایجاد می کنند.

معایبی که پس از قطع درخت ممکن است در چوب ایجاد شود:

یکی دیگر از معایب چوب این است که اگر قطع کردن درخت و یا عمل آوردن و نگهداری از چوب تا زمان مصرف و پس از آن درست انجام نگیرد، معایب چوب و مشکلاتی در چوب بروز می کند. ترک در چوب جز معایبی است که هم قبل از قطع درخت و هم بعد از آن ممکن است در چوب ایجاد شود. علاوه بر ترک های یاد شده در بخش «خشک کردن چوب» ممکن است درخت پس از قطع شدن هنگام به زمین افتادن کوفته شود و حلقه های سالیانه آن از هم جدا شده و شیره درخت در بین آنها جمع شود. این شیره بعداً در اثر سرما یخ می زند و باعث ایجاد ترک می شود.

انبار کردن به روش صحیح

بهترین روش برای انبار کردن چوب های ساختمانی، استفاده از انبارهای مسقف است. این انبارهای باید به گونه ای ساخته شده باشند که چوب ها را از عوارض طبیعی در امان نگه دارند، دمای درون انبار متعادل و قابل کنترل باشد و از رسیدن رطوبت بیش از حد به قطعات چوب انبار شده جلوگیری کنند. همچنین انبار چوب باید به گونه ای طراحی گردیده باشد که بارگیری و تخلیه چوب در آن با سهولت انجام گیرد.

چوب ها باید در انبارهای سر پوشیده و دور از رطوبت، سرما و یخ زدگی و مواد قابل اشتعال نگه داری شوند.

برای جلوگیری از نفوذ حشرات و آفت های چوب، نباید چوب ها را بطور مستقیم بر روی خاک قرار داد؛ بلکه باید از پالت های پلاستیکی یا سکوهای سیمانی و سایر روش های انبارداری برای انبار کردن چوب استفاده کرد. همچنین برای جلوگیری از نفوذ حشرات و آفات به انبارهای چوب، در دوره های زمانی ثابت باید انبارها را سم پاشی نمود.

هنگام استفاده از چوب باید دقت شود که کلیه اتصالات فلزی با مواد ضد زنگ روکش شده باشند. جهت انجام این کار روکش های آلومینیومی، مسی، روی، استیل و کادمیومی توصیه می‌شوند.

اشکال چوب

انواع برش های چوب

اشکال چوب را می توان اینگونه توصیف کرد.

جهت مصارف گوناگون چوب ها را به ابعاد و اشکال مختلفی نظیر چوب چهار تراش، الوار، گردو و … برش می دهند.

چوب های ورقه ای (روکش) – veneer

برخی از چوب ها مانند گردو، راش، توسکا، ملج و … دارای رنگ ها و نقوش بسیار زیبایی هستند به همین دلیل نسبت به چوب دیگر درختان گرانتر هستند. از این رو برای مقرون بصرفه شدن کارهای چوبی، تنها ورقه ای نازک از این چوب ها را روی چوب های ساده تر و ارزان تر می کشند و مورد استفاده قرار می دهند. این روکش ها با روش های مختلف و با ضخامت های گوناگون (حتی کمتر از ۰٫۳ میلیمتر) تهیه می شوند. طرحی که روکش دارد به روش و جهت بریدن چوب بستگی دارد. پس از برش، روکش ها را خشک می کنند تا رطوبتشان به ۱۵% برسد. چنان چه روکش هر بیش از حد خشک شوند، انعطاف پذیری خود را از دست می دهند و شکننده و غیر قابل استفاده می شوند.

چوب های مصنوعی

به علت محدود بودن منابع چوب و گران شدن آن، چوب های مصنوعی از بهم چسباندن خرده چوب، خاک اره براده و یا لایه های چوب ساخته شده اند. این چوب ها در ساخت قفسه انواع کمد ها، درب اتاق ها، میز و صندلی، صنایع بسته بندی و … مورد استفاده قرار می گیرند. در ادامه به بررسی انواع و اشکال چوب مصنوعی خواهیم پرداخت.

نئوپان – Neopan

نئوپان یکی از اشکال چوب‌های مصنوعی است و برای ساخت نئوپان، شاخه های باریک درختان و خرده چوبهایی را که کاربردی ندارند، آسیاب و خشک می کنند تا رطوبت آن ها به ۱۰% برسد. سپس آن‌ها را با چسب هایی که در مقابل آب و رطوبت مقاومند مخلوط کرده و در قالب می ریزند. مخلوط حاصل را تحت فشار و حرارت ۱۵۰ درجه سانتی گراد به ضخامت مورد نظز می رسانند و با ماشین سمباده روی آن را صاف می کنند. سطح نهایی نئوپان را با یک لایه رنگ شیشه ای و شفاف می پوشانند تا در برابر رطوبت مقاوم شود.

وزن مخصوص نئوپان جدود ۰٫۶ gr/cm^۳ است، مقاومت مکانیکی نسبتاً خوبی دارد و بسیار ازران است.

تخته چند لایه – Laminated Wood

تخته چند لایه یکی دیگر از اشکال چوب است که برای ساخت آن، ورقه های چوبی به ضخامت ۱ تا ۲ میلیمتر را در چند لایه (۳،۵،۷ یا ۹ لایه) با چسب و تحت فشار به هم می چسبانند. لایه چسب میان ورق ها در برابر آب و رطوبت مقاوم است و باعث می شوند که چوب نم نکشد.

چوبهای نامرغوب را در لایه های میانی و چوب های مرغوب و نقش دار را در دو سطح تخته قرار می دهند به طوری که تارهای چوب هر لایه بر لایه دیگر عمود باشند. در این جالت نیروهای وارد شده بر هر لایه به وسیله لایه پائین و بالای آن خنثی می شود. بنابراین تخته حالت فنری پیدا می کند و هنگام خم شدن تغییر شکل پیدا نمی کند. به همین جهت به آن تخته فنری نیز می‌گویند. این ویژگی سبب می شود که بتوان تخته چند لایه محدب تولید کرد که در صنایع هواپیما سازی و کشتی سازی کاربردهای فراوانی دارند.

تخته فیبرها – Fiberboards

یکی دیگر از اشکال این محصول، تخته فیبرها هستند. تخته فیبرها مانند نئوپان ساخته می شوند با این تفاوت که در ساخت آن ها از خرده چوب های کوچکتری استفاده می شود. تخته فیبرها را از پوشال، خاک اره، چوب های گیاهی (مانند تفاله ساقه نیشکر مصرفی کارخانجات تولید قند و شکر) و … می سازند. علاوه بر این، چسب های شیمیایی بکار رفته در تولید خمیر تخته فیبرها نسبت به چسب های مورد استفاده در ساخت نئوپان، سازگاری کمتری با محیط زیست دارند و بنابراین بر خلاف نئوپان قابل بازیافت و بازگشت به چرخه طبیعت نیستند. برخی کارخانه ها در ساخت تخته فیبر از مواد ضد حریق، ضد حشره، پارافین و … نیز استفاده می کنند. روکش این تخته ها نیز با توجه به کارخانه تولیدکننده آن ها متفاوت است. تخته فیبرها معمولاً در دو نوع زیر تولید می شوند:

1. تخته فیبر سخت – High Density Fiberboard – HDF
2. تخته فیبر نیمه سخت – Medium Density Fiberboard – MDF

از انواع تخته فیبرها برای تقسیم بندی فضاهای داخلی، ساخت کمد و کابینت آشپزخانه و … استفاده می کنند. تخته های سبک وزن به عنوان عایق حرارتی نیز بکار می روند.

صفحات چوب و سیمان – Cement Board – CB

برای ساخت این صفحات ۲۰% خرده چوب، ۲۰% آب، ۵۵% الی ۶۰% سیمان پرتلند و برخی مواد شیمیایی خاص را مخلوط و تحت فشار و حرارت پرس میکنند. صفحات چوب – سیمان سبک هستند و در برابر آتش، آب، صوت، پوسیدگی و یخبندان مقاومند و قابلیت رنگ شدن، چسب خوردن، میخ زدن و پیچ کردن را دارند. بنابراین میتوان از آن ها هم در داخل بنا به عنوان پوشش سقف و کف و هم در خارج از ساختمان برای نصب روی آجر و بتن و… استفاده کرد. همچنین با تزریق دی اکسید کربن در این صفحات مقاومت آنها را جهت استفاده در خارج از ساختمان افزایش می دهند.

صفحات چوب و گچ –  Gypsum Fiberboard – GFB

این صفحات از ترکیب ذرات چوب و گچ های مصنوعی که خود از محصولات فرعی تولید کودهای مصنوعی هستند، ساخته می شوند. صفحات چوب گچ از دیگر چوب های مصنوعی ارزانترند و از آن ها در داخل ساختمان برای تقسیم بندی فضا، پوشش کف، سقف و دیوارها استفاده می کنند.

صفحات چوب و لاستیک

این صفحات از الیاف چوب، تایر فرسوده و رزین ساخته می شوند و در برابر رطوبت، کشش و ضربه مقاومند.

سایر اشکال چوب های مصنوعی

علاوه بر موارد یاد شده، چوب های مصنوعی دیگری نیز تولید می شوند، نظیر:

• کانتکس: ساقه نی بافته شده با سیم گالوانیزه که کاربرد آن در ساخت دیوارجدا کننده، سقف کاذب و… است.
• آندولین: سقف پوشی موجدار متشکل از الیاف گیاهی و مواد شیمیایی.
• تخته های گلولام: از پرس قطعات کوچک چوب و به شکل های مختلف صاف و انحنادار ساخته می شوند.

آفات

یکی از آفات چوب حشرات هستند. حشرات مختلف از جمله موریانه ها چوب را می خورند و در آن حفره ایجاد می کنند. خط موریانه ها از این جهت دارای اهمیت است که حمله آنها قبل از اینکه چوب غیر قابل استفاده شود، قابل رؤیت نیست. موریانه ها در زمین های خاک رسی و نمناک زندگی می کنند و چوب سفید و سست را می خورند ولی به چوبهای سخت و صمغ دار تمایلی ندارند. یکی از راه های مقابله با موریانه ها و حشراتی از این قبیل، سمپاشی خاک اطراف پی ساختمان های چوبی در فواصل زمانی معین است.

از دیگر آفات چوب می توان به انواع مختلف قارچ ها اشاره کرد. قارچ ها باعث تغییر رنگ، پوسیدگی و در نهایت مجب کاهش مقاومت چوب های ساختمانی می شوند. اگر رطوبت چوب بیشتر از ۱۵% نباشد، قارچ های نمی توانند در آن چوب رشد کنند. برای جلوگیری از هجوم قارچ ها و نفوذ رطوبت در چوب، سطح آن را با موادی نظیر لاک، ورنی ها، رنگ های روغنی و … می پوشانند.

لازم به یادآوری است که پوشش های فوق الذکر باید حتما بر روی چوب کاملاً خشک اجرا گردند. در برخی از چوب ها که دارای آوند های درشت بهاره هستند، برای جلوگیری از نفوذ زیاد رنگ در آن ها، قبل از رنگ زدن، سطح چوب را با پوشش های بتونه مخصوص می پوشانند.

کاربرد در ساختمان

در آمریکای جنوبی، بسیاری از ساختمان‌های مسکونی و تجاری که قبل از قرن ۲۱ ساخته شده اند، از چوب بعنوان ماده ساختمانی استفاده کرده اند. منابع عظیم چوب ساختار پایه بسیاری از منازل، ساختمان های تجاری، پل ها و کارگاه ها را بوجود آورده اند. امروزه، خانه ها و بسیاری از ساختمان های تجاری و صنعتی از مواد مدرن چوبی ساخته شده اند. اخیراً، علاقه ی روزافزونی به استفاده از چوب در سازه های ترابری مانند پل ها بوجود آمده است.

زمانی سقف، دیوار ها و کف برای اینکه دارای وزن کمتری باشند، از صفحه های چوبی ساخته میشدند، ولی امروزه این ساختمان ها توسط پلیوود و فلیک بورد های صنعتی ساخته میشوند. در مقایسه با تخته، این پانل های چوبی بسیار راحت نصب میشوند و مقاومت مضاعفی در برابر بار ناشی از باد و زلزله ایجاد میکنند. بنابراین، پانل های پیش ساخته کف و سقف به همراه اتصالات آنها جزء به جزء در کارگاه جایگذاری میشوند. یک سازه را میتوان در زمان کوتاهی با استفاده از سیستم های پانل بندی شده در کارگاه ایجاد کرد.

گلولام و سایر سیستم های چوبی پانل بندی شده، بطور گسترده ای در بزرگراه ها و پل های راه آهن استفاده میشود. شرح مختصری از این نوع ساختار های چوبی را نیز مرور خواهیم کرد.

سیستم ساختمانی اسکلت (قاب) سبک چوبی

استفاده از قاب چوبی سبک در ساخت و ساز در کشور ایالت متحده آمریکا از دههء ۱۸۴۰ در حومه شهر شیکاگو آغاز شد. روش اولیه ساخت به گونه ای قاب چوبی، اجرای دیوارهای یکپارچه Balloon Framing بود و تمامی ارتفاع ساختمان را در بر می گرفت. تکامل این سیستم در کشور سوئد به گونه ساخت طبقه ای Platform Framing انجام گرفت و در دهه ۱۹۲۰ به کشور انگلستان و ایالت متحده آمریکا و سپس به کشورهای صنعتی دیگر گسترش پیدا کرد. سیستم ساختمانی قاب سبک چوبی یکی از پیچیده ترین سیستم های ساختمانی است. در این سیستم، علاوه بر طراحی و اجرای درست سازه چوبی و تامین انتظارات مقاومتی قرار گرفتن در معرض قارچ ها، حشراتی که از چوب تغذیه می کنند، میکرو ارگانیزم ها و حرارت زیاد است. از طرفی دیگر، آتش سوزی خطری جدی برای قاب های سبک چوبی است.

شالوده این سیستم ساختمانی، علاوه بر تحمل بار سبک سازه چوبی، باید به نحو موثری از نفوذ آب، رطوبت و حشرات سازه چوبی جلوگیری به عمل آورد، در نتیجه این سیستم نیازمند پی سازی منحصر به فردی است که با این شرایط همساز باشد.

اجزای گوناگون سیستم قاب سبک چوبی در روش طبقه ای با آن که چوب ماده ای آلی است و می تواند به اجزای تشکیل دهنده خود تجزیه شود، ولی با نگهداری درست و رعایت اصول طراحی و اجرایی سیستم خانه هی چوبی، می توان عمری بسیار طولانی برای آن در نظر گرفت. به طور کلی، می توان گفت که در صورت رعایت اصول سیستم خانه های چوبی و آگاهی از نحوه برخورد چوب با عوامل محیطی، می توان عمر مفید ساختمان های این سیستم را بی گمان به بیش از صد سال رسانید، ولی در صورت سهل انگاری و یا عدم این اصول، ساختمان های اسکلت چوبی به شدت آسیب پذیر تر خواهند بود.

دیوارهای این سیستم ساختمانی با پوشش های تخته ای مقاوم مانند تخته چند لا plywood و یا ورق تولید شده از چوب تراشه جهت دار OBS قادر هستند به عنوان دیوارهای برشی عمل کنند. سقف ها نیز با ایجاد یکپارچگی، توسط پوشش های مقاوم فوق، می توانند به صورت دیافراگم کار کنند. خرپاهای سقف های نهایی با پوشش های چوبی در دو طرف آنها، به صورت یکپارچه در می آیند. یک اصل بسیار مهم در این سیستم ساختمانی تامین یکپارچگی سازه آن است. شالوده، دیوارها، سقف های جدا کننده طبقات و سقف نهایی (بام) و تمامی اجزای تشکیل دهنده سازه ساختمان باید به درستی و با دقت بسیارف همانند جعبه ای یکپارچه به یکدیگر دوخته شوند. اجزای ساختمانی به گونه ای طراحی می شوند که چوب های به کار برده شده در سازه ساختمان تا حد امکان به صورت فشاری یا کششی عمل کنند تا باعث ایجاد گشتاورهای ناشی از خروج از محوریت نشوند.

یکی دیگر از موارد بسیار اساسی در این سیستم ساختمانی، تامین هوابندی آن است، به گونه ای که نفوذ هوا حتی در مواردی که اختلاف فشار بین دو طرف جدار زیاد است، از حدود تعیین شده بیشتر نشود.

در طراحی این نوع ساختمان ها، علاوه بر محلسبات سازه ای، محاسبات دقیقی در زمینه انتقال رطوبت و حرارت به منظور پیشگیری از بروز میعان باید انجام شود. میعان خطری جدی برای این نوع سازه به شمار می رود و علاوه بر کاهش مقاومت حرارتی جدار، باعث بروز رطوبت دائمی در مجاورت اجزای چوبی و در نتیجه ظهور انواع میکرو ارگانیسم های مخرب چوب و تهدید کننده بهداشت محیط مسکن می شود.

زمین لرزه های فراوانی که در گوشه و کنار جهان به وقوع پیوسته، حاکی از آن است که خانه های با اسکلت چوبی، عملکرد بسیار مناسبی در برابر زلزله از خود نشان می دهند. این علمکرد و پایداری بدلیل سبکی، یکپارچگی و نحوه خاص طراحی این سیستم ساختمانی است. مقاومت در هنگام آتش سوزی ساختمان های این سیستم، بیشتر از هر چیز دیگر بواسطه ورق های گچی که تمامی سطح داخلی ساختمان را می پوشاند، تامین می شود.

سیستم ساختمانی قاب سبک چوبی در زمان کمی برپا می شود و سرعت اجرا نسبت به شیوه های سنتی و حتی صنعتی سنگین بسیار بالاتر است. این سیستم قابلیت اجرا در تماما شرایط جوی را دارد و با تغییرات شرایط جوی، مشکلات جدی را در اجرا به وجود نخواهد آمد، ولی لازم است که طراحی با در نظر گرفتن شرایط آب و هوائی محیط و بر اساس محاسبات فیزیک ساختمان انجام گیرد.

الزامات طراحی و اجرای سیستم ساختمانی اسکلت سبک چوبی

1. تمامی ضوابط و محدودیت های سازنده سبک اسکلت چوبی مندرج در آئین نامه IBC و همچنین رعایت مقررات ملی ساختمان ایران و استاندارد ۲۸۰۰ ایران در بسیاری از موارد مربوطه رعایت شود.
2. ارتفاع مجاز ساختمان های این سیستم بسته به لرزه خیزی منطقه تا حداکثر ۳ طبقه از تراز پایه مطابق آئین نامه IBC است.
3. اعضای ساختمانی، اتصالات آن ها و جزئیات سازه ای بر اساس آیین نامه IBC طراحی شوند.
4. بارگذاری و طرح لرزه ای سیستم سازه سبک چوبی بر مبنای آیین نامه های IBC و ASCE7 و استاندارد ۲۸۰۰۰ ایران صورت گیرد.
5. محدودیت حداکثر بار زنده و مرده بر طبق آیین نامه IBC برای سقف ها رعایت شود.
6. اتصالات اعضای قائم به اعضای افقی به گونه ای باشد که یکپارچگی سیستم در ارتفاع سازه تامین شود.
7. در خصوص این سیستم، رعایت مبحث سوم مقررات ملی ساختمان ایران با عنوان “حفاظت ساختمان ها در مقابل حریق” و همچنین الزامات نشریه شماره ۴۴۴ مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن مربوط به مقاومت اجزای ساختمان در مقابل حریق با در نظر گرفتن ابعاد ساختمان، کاربری و وظیفه عملکردی اجزای ساختمان الزامی است.
8. در حصوص این سیستم، رعایت مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان ایران با عنوان”صرفه جویی در مصرف انرژی” الزامی است.
9. صدابندی هوابرد جداکننده های بین واحدهای مستقل و پوسته خارجی ساختمان و صدابندی سقف بین طبقات باید مطابق مبحث هجدهم مقررات ملی ساختمان ایران با عنوان “عایق بندی و تنظیم صدا” تامین شود.
10. طراحی ساختمان و انجام محاسبات مربوط به فیزیک ساخمان با در نظر گرفتن شرایط گوناگون اقلیمی در پهنه جغرافیایی ایران صورت گیرد.
11. ملاحظات کامل هوابندی و نصب بخاربند در پوسته خارجی ساختمان، بازشوها، و همچنین محل نصب اجزاء اتصالی، با توجه به اقلیم مورد نظر و خطر میعان در نظر گرفته شود.
12. در نظر گرفتن تمهیدات و راهکارهای مناسب به منظور حفاظت از ساختمان های چوبی در برابر قارچ ها و حشرات برای مناطق با شرایط آب و هوایی گوناگون، از جمله مناطق با آب و هوای مرطوب و پر باران و مناطق بسیار گرم و موریانه خیز ضروری است.
13. قرار دادن سازه چوبی در ارتفاعی از سطح زمین تا خطر نفوذ آب، رطوبت، قارچ ها و حمله انواع حشرات به سازه چوبی کاهش یابد. قاب دیوارهای چوبی بر طبق آیین نامه های معتبر باید حداقل ۲۰ سانتی متر بالاتر از زمین قرار داده شود. این ارتفاع با قرار دادن قسمتی از پی بالاتر از سطح زمین و یا با قرار دادن پدستال بر روی پی می تواند تامین شود.
14. کاربرد چوب اشباع شده با مواد شیمیایی مجاز بر طبق آیین نامه های معتبر، در محل تماس با پی و در مکان هایی که خطر نفوذ رطوبت وجود دارد.
15. کلیه مصالح و اجزاء این سیستم اعم از معماری و سازه ای از حیث دوام، زیست محیطی و … باید بر مبنای مقررات ملی ساختمان ایران و یا آئین نامه های ملی یا معتبر بین المللی شناخته شده و مورد تایید به کار گرفته شود.
16. به کارگیری مصالح بنایی در دیوارهای داخلی و خارجی مجاز نیست، بجز در نمای ساختمان، به صورت دیوار غیر باربر و خود ایستا که در این حالت برای پایداری در برابر نیروهای جانبی ناشی از باد و زمین لرزه، باید بر طبق روش های موجود در آیین نامه های اجرایی معتبر، به سازه مهار شود.
17. اخذ گواهی نامه فنی برای محصولات تولیدی پس از راه اندازی خط تولید کارخانه از مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن الزامی است.

مسائل زیست‌محیطی در کاربرد

از آنجا که چوب می‌پوسد و در مدت کوتاهی به چرخه حیات باز می‌گردد، برای محیط زیست آلودگی ندارد؛ اما ممکن است برخی مواد محافظت کننده آن در برابر عوامل مختلف ، آلودگی‌هایی برای محیط زیست ایجاد کنند.

توصیه‌ها در هنگام کاربرد

چوبی که در صنعت ساختمان به مصرف می‌رسد باید از نظر بافت و ظاهر، یکنواخت، تمیز و عاری از ترک و صمغ، فاقد تابیدگی، پیچیدگی و سایر معایب باشد. وجود گره، قسمتهای پوسیده و خشک شده و تجمع شیره گیاهی و صمغ بر روی سطوح مرئی چوب، نشانه نامرغوب بودن آن است.

چسبی که برای متصل کردن قطعات چوبی به کار می‌رود، باید با شرایط آب و هوایی سازگاری داشته باشد.

استفاده از چسبهای با منشاء حیوانی برای نقاطی که امکان رشد قارچ، کفک و دیگر میکروارگانیسمها وجود دارد مجاز نیست؛ زیرا به رشد این موجودات زنده کمک می‌کند.

انبار مواد چوبی باید به دور از مواد قابل اشتعال بوده و دارای سیستمهای اعلام و اطفای حریق باشد.