زمان گیرش گچ

زمان گیرش و خشک شدن گچ چیست؟

آزمایش تعیین استاندارد زمان گیرایی انواع گچ

زمان گیرایش گچ (زمان گیرایی و خشک شدن)، همان زمان اولیه و نهایی (ثانویه) انواع گچ‌های ساختمانی پس از مخلوط کردن با آب با نسبت های حجمی و وزنی مشخص است. که زمان گیرایی اولیه معمولا در محصولات گچ های ساختمانی معمولی سفیدکاری و زیرکار حدود ۵ دقیقه، در گچ گیپتون حدود ۱۵ دقیقه و در انواع گچ های پلیمری پاششی، سیوا و ساتن حداقل ۶۰ دقیقه می‌باشد. 

تعیین زمان گیرش (گیرایی)

تعیین زمان گیرش گچ به روش های مختلفی انجام می شود. این روش های تعیین زمان گیرش گچ (آزمایش های تعیین زمان گیرش گچ) به نوعی طراحی شده اند که با استفاده ار آن ها می توان زمان گیرش اولیه و زمان گیرش ثانویه (زمان گیرش نهایی) گچ را تعیین نمود.

معروفترین این آزمایش ها که با استفاده از آن ها می توان زمان گیرش گچ را محاسبه کرد آزمایش کاردک و آزمایش با دستگاه وی کات می باشد. آزمایش کاردک برای تعیین زمان گیرش گچ با توجه به اینکه با ابزار و وسایل ساده قابل انجام می باشد، مورد استفاده بیشتری برای تعین زمان گیرش داشته اما نتایج آن باز نظر دقت در سطح پایین تری نسبت به نتایج آزمایش با دستگاه وی کات قرار می گیرد. بطور استاندارد برای تعیین زمان گیرایی گچ ساختمانی از این دو زوش استفاده میشود.

کاهش زمان گیرش – گچ زودگیر

برای کاهش زمان گیرش گچ راه های مختلفی وجود دارد.

گاهی با افزودن بعضی از مواد معدنی، گچ را زود گیر می کنند. انجام این فرایند به شرح زیر است:

• اگر ۰٫۵ درصد وزن گچ به آن سنگ نمک طعام NaCl اضافه کنیم آن را زودگیر کرده و زمان گیرش آن به ۵ دقیقه کاهش خواهیم داد.
• اگر از ۱ درصد تا ۴ درصد وزن گچ به آن نمک طعام NaCl اضافه کنیم زمان گیرش آن به ۲٫۵ دقیقه می رسد. حال اگر مقدار زاج سفید به گچ اضافه کرده و آن را تا ۵ درصد برسانند. ملات گچ زودگیر شده و زمان آغاز گرفتن آن به ۷ دقیقه می رسد.

افزایش زمان گیرش – گچ دیر گیر

برای استفاده از اندود های گچی برای نمای خارجی ساختمان باید سنگ گچ را پخته و آسیاب کنند تا به صورت کاملاً پودر در آید. سپس این پودر گچ را با محلول زاج به صورت خمیر در آورده (زاج سفید از سولفات آلومینیوم و پتاسیم  به دست می آید) این پودر سفید، تاب ملاتش بیشتر از گچ زود گیر است و برای اندود گرمابه و جاهای نمناک و نما های خارجی ساختمان به کار می رود.

• گاهی با افزودن بعضی مواد گچ را دیر گیر می کنند.

همانطور که در بالا اشاره گردید اگر درصد نمک طعام را هر وقت اضافه کنیم زمان گیرش به تعوق می افتد و گچ دیرگیر تر می شود، به طوری که با افزودن ۱۰ درصد نمک طعام  NaCl  شروع زمان گرفتن گچ به ۱۲ دقیقه می رسد.

• افزودن زاج سفید نیز گچ را دیرگیر تر می نماید.
• سریش نیز گچ را دیرگیر تر می نماید به طوری که اگر از ملات گچ از ۱ تا ۶ درصد وزن آن سرریش اضافه کنیم آغاز گرفتن گچ از ۱۲ دقیقه تا ۲۸ دقیقه به تاخیر می افتد.(سریش نوعی چب گیاهی است که در صنعت صحافی به وفور مورد استفاده قرار می گیرد) در قدیم که اتاق ها را کم تر نقاشی مینمودند مقداری سرریش به آب ملات گچی که جهت سفید کاری در مورد مصرف قرار می گرفت اضافه نموده تا هنگام تکیه دادن به دیوار لباس تکیه دهنده را کثیف نکند.
• با اضافه کردن ۰٫۵ تا تا ۱ درصد وزن گچ براکس به فرمول H_۲O و Na_۲B_۴O_۷  زمان آغاز گرفتن گچ را از ۱٫۵ دقیقه تا ۱٫۵ ساعت به تاخیر می اندازند.
• مصرف آب گرم اما، تاثیر چندانی در زمان گرفتن گچ ندارد. اما آب گرم نسبت به آب سرد زمان گیرایی را کمی تغییر میدهد.
• در صورتی که به ملات گچ از ۰٫۵ تا ۵ درصد وزن گچ، ابریشم سریشم اضافه می نماییم زمان آغاز سخت شدن آن را یک دقیقه تا ۲ ساعت به تاخیر می افتد.
• اگر تا یک درصد وزن گچ به آن زاج اضافه کنیم زمان گرفتن آن تا ۱۵ دقیقه به تاخیر می افتد.

بطور کلی نیز باید این نکته را متذکر شده که امروزه شرکت های تولیدکننده مواد شیمیایی، محصولاتی را بصورت پودری تولید کرده اند که با افزودن آن با نسبت های حجمی و وزنی مشخص به پودر گچ می توان زمان گیرش گچ را تا هر مقدار دلخواه افزایش یا کاهش داد.

تصاویری از مراحل آماده سازی ملات گچکاری

همانطور که در عکس های زیر مشاهده میکنید ابتدا آب در ظرف ریخته شده و سپس پودر گچ را به آن اضافه میکنیم. در نظر داشته باشید فاصله بین زمان گیرایی اولیه و گیرایی ثانویه (نهایی)، زمان استفاده از گچ و انجام گچ کاری است.